Tekst zachodni
Tekst zachodni – jedna z czterech podstawowych rodzin typów tekstu Nowego Testamentu. Nazwę tę po raz pierwszy wprowadził Johann Salomo Semler (1725–1791).
Cechy charakterystyczne tekstu zachodniego
[edytuj | edytuj kod]Jedną z jego najbardziej charakterystycznych cech, jest tendencja do parafrazowania lekcji trudniejszych, obfituje w dodatki mówiące o rzeczach nieprawdopodobnych. Tendencja do harmonizacji tekstu Ewangelii (nie tak często jak tekst bizantyjski). Reprezentuje ludowy, wczesnochrześcijański tekst Nowego Testamentu.
Świadkowie tekstu zachodniego
[edytuj | edytuj kod]Najznakomitszym reprezentantem tekstu zachodniego jest Kodeks Bezy.
Najważniejszymi rękopisami przekazującymi tekst zachodni są:
Symbol | Nazwa | Wiek | Zawiera |
p48 | – | III | fragment Dz 23 |
p69 | Oxyrhynchus XXIV | III | fragment Łk 22 |
p38 | Papirus Michigan | ok. 300 | fragment Dziejów |
0171 | IV | fragmenty Mt i Łk | |
(01) ﬡ | {Kodeks Synajski} | IV | J 1, 1 – 8, 38 |
Dea (05) | Kodeks Bezy | ok. 400 | Ewangelie i Dzieje |
W (032) | Kodeks Waszyngtoński | V | Mk 1, 1 – 5, 30 |
Dp (06) | Kodeks z Clermont | VI | Dzieje i Listy |
F (010) | Kodeks Augiański | IX | Listy Pawła |
G (012) | Kodeks Boerneriański | IX | Listy Pawła |
Inne rękopisy: , , (?), , 066, 0177, 36, 88, 181, 255, 257, 338, 383 (Dzieje), 440, 614, 913, 915, 917, 1108, 1245, 1518, 1611, 1739, 1836, 1874, 1898, 1912, 2138, 2298[1].
Ojcowie Kościoła i starożytne przekłady
[edytuj | edytuj kod]Już Polikarp ze Smyrny (zm. 156) cytował Dzieje Apostolskie według tekstu zachodniego. Tekstem zachodnim posługiwał się Ireneusz, Tertulian, Cyprian, Nowacjan. Tekst zachodni przejęły przekłady starołacińskie (Afra i Itala) i niektóre staro-syryjskie (kuretoński). W rękopisach przetrwał aż do wieku XIV.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Powstał prawdopodobnie w okolicach Antiochii na początku II wieku. W Egipcie był obecny około roku 200 i pełnił rolę drugorzędnego tekstu. Rozpowszechnił się przede wszystkim na zachodzie: Północna Afryka, Galia i Północne Włochy. Istnieje kilka typów tekstu zachodniego, a relacja między nimi jest trudna do ustalenia. Należy przyjąć, że w różnych miejscach i czasie dokonano w nim kilku niezależnych od siebie zmian. Na ogół były to dodatki pochodzące z tradycji ustnej. Czasem jednak usuwano z tekstu biblijnego niektóre frazy, czego dowodem jest Kodeks Bezy.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ David Alan Black: New Testament Textual Criticism. Baker Books, 2006, s. 65.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J. Rendel Harris: Four lectures on the western text of the New Testament. London: 1894. (ang.).
- Bruce M. Metzger: The Text of the New Testament: Its Transmission, Corruption, and Restoration. New York, Oxford: Oxford University Press, 1980, s. 156-185. (ang.).
- J. Delobel. Focus on the ‘Western’ Text in Recent Studies. „Ephemerides Theologicae Lovanienses”. Vol. 73, s. 401–410, 1997. (ang.).